Twintig jaar WieKentKunst, twintig jaar Moergestelse kracht

In 2017 bestaat de Stichting WieKentKunst twintig jaar. In twee decennia is WieKentKunst uitgegroeid tot een begrip in Moergestel en daarbuiten. Als geen ander weet de stichting de positieve en creatieve krachten van Moergestel te bundelen tot spraakmakende evenementen. In een serie verhalen staat Moergestel-Nieuws stil bij dit jubileum. Jeanne Jonkers en Peter Vrijhoeven doken in het archief en Paul Spapens schreef de verhalen.

Gloeiend heet weer tijdens Nederlands Folklore Festival dankzij de Clarissen

‘Terugkijkend naar de activiteiten van WieKentKunst in de loop van de jaren kan worden geconcludeerd dat de organisatie erin is geslaagd  de hele dorpsgemeenschap (en ook veel mensen van daarbuiten)  bij de activiteiten te betrekken. De manier waarop de thema’s zijn ingevuld, waarbij oude tradities met meer eigentijdse toepassingen worden gecombineerd, is voorbeeldig te noemen. Hoofddoelstelling van WieKentKunst is het versterken van de Moergestelse samenleving. De jury is van mening dat WieKentKunst daaraan inderdaad een belangrijke bijdrage heeft geleverd.’

Deze lovende woorden aan het adres van de Stichting WieKentKunst zijn ontleend aan het juryrapport van de Willy Knippenbergprijs. Deze provinciale prijs wordt sinds 2007 tweejaarlijks toegekend aan een persoon of een organisatie die zich inzet voor identiteit en cultureel erfgoed. In 2009 werd de Stichting WieKentKunst met de Willy Knippenbergprijs onderscheiden.

De grondslag voor deze eer werd al in het prille begin van WieKentKunst in 1998 gelegd, maar heel in het bijzonder toch wel in 2000. In dit derde jaar van het bestaan organiseerde de stichting samen met Nederlands Centrum voor Volkscultuur (Nu: Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland) het Nederlands Folklore Festival. Met meer dan 4.000 bezoekers werd dit een landelijk evenement zoals Moergestel dat nog nooit binnen haar grenzen had gehad. Bij het organiseren van het festival werkte WieKentKunst nauw samen met Ineke Strouken. Zij is al 33 jaar directeur van dit centrum en een internationaal erkende autoriteit op het gebied van immaterieel erfgoed.

De Nederlandse Folkloredag, op 18 juni 2000 in Moergestel gehouden, staat haar nog levendig voor de geest. “WieKentKunst ontwikkelde toen al een formule die nu binnen de UNESCO wordt gepropageerd om het belang van levend erfgoed aan vele mensen te laten zien. Wat WieKentKunst steeds heeft gedaan is werken van onderop, de hele samenleving mobiliseren”, aldus directeur Ineke Strouken van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. De 65-jarige Ineke Strouken woont sinds een paar jaar in Oirschot. In april gaat ze met pensioen.

In de 33 jaar dat ze deze functie heeft uitgeoefend heeft ze tal van evenementen op het gebied van immaterieel erfgoed zelf georganiseerd of bezocht en dat zowel in Nederland als daarbuiten. Het Nederlands Folklore Festival in Moergestel herinnert ze zich onder meer als een evenement dat met weinig middelen tot iets groots was opgetuigd. Ze noemt dit kenmerkend voor WieKentKunst. “Ongelooflijk wat deze organisatie steeds met een beperkt budget voor elkaar krijgt. En er steeds maar weer in slaagt om vanuit het niets een nieuw thema te bedenken en op poten te zetten.”

Wat de inwoners van Moergestel in 2000 zoals voorgeschoteld kregen waren optredens van gilden en mirlitonfanfares, volksdans en volksmuziek, een ambachtenmarkt, traditionele sporten, een informatiemarkt, living history en als klap op de vuurpijl een reuzenoptocht. Het was de eerste keer dat in de gemeente Oisterwijk een reuzenoptocht plaatsvond. Daarna is deze optocht om de vijf jaar in Oisterwijk gehouden, en met succes want dit is met 50.000 bezoekers steeds een van de grootste publiekstrekkers van Oisterwijk. WieKentKunst organiseerde de eerste reuzenoptocht om de inwoners met het fenomeen reuzen nader kennis te laten maken.

Omdat zowel het Nederlands Folklore Festival als de reuzenoptocht in de buitenlucht plaatsvonden, probeerde WieKentKunst helemaal volgens de Brabantse traditie goed weer ‘te regelen’.  Daarbij werd het niet met de toen populaire weerman Johan Verschuren van Omroep Brabant op een akkoordje gegooid, maar een delegatie toog met een paar droge worsten en een paar meter verse worst naar de Clarissen. Jan van den Hurk, destijds betrokken bij WieKentKunst en de reuzen, zegt de gevolgen nooit te zullen vergeten: “Het werd eventjes 34 graden. Snikheet was het.” WieKentKunst heeft de naam dat het tijdens dit evenement vaak goed weer is. Wellicht is er toen zoveel worst geofferd dat er voor tientallen jaren mooi weer is besteld…

Directeur Ineke Strouken van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland is vol lof over WieKentKunst.

Een detail van het affiche van de Nederlandse Folkloredag in Moergestel.